20 września 2025 roku agencja Moody’s Investors Service zmieniła perspektywę Polski ze stabilnej na negatywną, utrzymując jednocześnie długoterminowy rating emitenta i rating niezabezpieczonych obligacji senioralnych na poziomie A2. Powodem tej decyzji były narastające presje fiskalne, wzrost wydatków publicznych oraz niepewność polityczna.
Co doprowadziło do zmiany perspektywy
Pogorszenie sytuacji fiskalnej: Moody’s zauważyła, że rząd Polski prognozuje wyższe deficyty budżetowe w latach 2025 i 2026 niż wcześniej oczekiwano. Wydatki socjalne, nakłady na obronność, rosnące koszty obsługi istniejącego długu oraz presja płacowa w sektorze publicznym pogarszają bilans.
Impas polityczny: Konflikt między organami władzy wykonawczej (rząd a prezydent), opóźnienia w realizacji reform i brak zgody na konieczne działania oszczędnościowe — zwłaszcza w kontekście wyborów parlamentarnych w 2027 r. — podważają zaufanie do ciągłości polityki.
Ryzyka zewnętrzne i geopolityczne: Chociaż Polska korzysta z funduszy UE, rozwija się w tempie ok. 3 % i jest członkiem NATO, Moody’s ostrzega, że opóźnienia w wykorzystaniu funduszy unijnych i napięcia regionalne (w tym wojna Rosji przeciwko Ukrainie) równoważą te pozytywy.
Jak to wpływa na kredyty i zadłużenie gospodarstw domowych
Zmiana perspektywy nie oznacza natychmiastowej podwyżki rat kredytowych, ale w dłuższym okresie może skutkować:
Wyższymi stopami procentowymi kredytów i hipotek
Skoro zadłużenie państwa staje się bardziej ryzykowne, inwestorzy oczekują wyższych zysków. Gdy rosną rentowności obligacji skarbowych, banki podnoszą oprocentowanie kredytów. Dotyczy to zwłaszcza kredytów ze zmienną stopą.
Zaostrzeniem warunków kredytowych
Banki mogą wprowadzić bardziej rygorystyczne kryteria: większe wkłady własne, wyższe marże, ograniczenie promocji.
Większym obciążeniem obsługi długu
W przypadku kredytów o zmiennym oprocentowaniu (np. hipotecznych, kart kredytowych, kredytów gotówkowych) rosnące stopy oznaczają wyższe miesięczne raty.
Długoterminowym wpływem na oszczędności i inwestycje
Choć wyższe stopy mogą sprzyjać oszczędzającym, inflacja i podatki mogą ograniczać realne zyski.
Co powinny rozważyć gospodarstwa domowe
Zabezpieczyć kredyty o stałej stopie.
Ograniczyć zbędne wydatki i wzmocnić poduszkę finansową.
Spłacić drogie kredyty o zmiennym oprocentowaniu.
Śledzić politykę fiskalną rządu.
Dywersyfikować źródła dochodów.
Możliwe scenariusze
Powrót do perspektywy stabilnej, jeśli Polska wdroży wiarygodne reformy fiskalne.
Dalsze pogorszenie, jeśli deficyty utrzymają się na wysokim poziomie, a sytuacja zewnętrzna pogorszy się.
Wnioski
Decyzja Moody’s nie oznacza natychmiastowego kryzysu, ale jest ostrzeżeniem. Dla wielu rodzin bardziej prawdopodobne są wyższe koszty kredytów i trudniejszy dostęp do finansowania. Kluczowe będzie działanie wyprzedzające: ograniczenie długów zmiennoprocentowych, wybór stałego oprocentowania i budowanie płynności.